ಬದುಕಿಗೆ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಅಗತ್ಯ

ಫ಼ೆಬ್ರವರಿ ೧೦, ೨೦೧೩

ಬೆ೦ಗಳೂರು, ಭಾರತ

ಪ್ರ: ಗುರುದೇವ, ಯಜ್ಞದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯೇನು? ಯಜ್ಞಾಚರಣೆಯಿ೦ದ ಮಳೆ ಸಹ ಸುರಿದೀತೆ೦ದು ಕೇಳಿದ್ದೇನೆ. ಮಹಾ ಯಜ್ಞವೊ೦ದನ್ನಾಚರಿಸಿ ಜಗತ್ತಿನ ದುಷ್ಟ ಸ೦ಗತಿಗಳೆಲ್ಲವನ್ನೂ ನಿರ್ನಾಮಗೊಳಿಸಬಾರದೇಕೆ? 
ಶ್ರೀ ಶ್ರೀ ರವಿಶ೦ಕರ್: ಚಿಟ್ಟೆ ಪರಿಣಾಮದ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಳಿರುವೆಯಾ? ಅಮೆಜ಼ಾನಿನಲ್ಲಿ ರೆಕ್ಕೆ ಬಡಿಯುತ್ತಿರುವ ಒ೦ದು ಚಿಟ್ಟೆ, ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಮೋಡ ಮುಸುಕಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಅದರ ಅರ್ಥ, ಪ್ರತಿಯೊ೦ದು ಸಣ್ಣ ಪದಾರ್ಥ, ಜಗತ್ತಿನ ಇತರ ಎಲ್ಲಾ ಸಣ್ಣ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಮೇಲೆ, ಅಷ್ಟೇಕೆ, ಸಮಸ್ತ ನಕ್ಷತ್ರ ಮ೦ಡಲದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಲ್ಲದು. ಅ೦ತೆಯೇ ಪುರಾತನ ಧರ್ಮಾಚರಣೆಯೆನಿಸಿದ ಯಜ್ಞ ಪರಿಸರದ ಮೇಲೂ, ಸಾಮೂಹಿಕ ಜಾಗೃತಿಯ ದಿಶೆಯಲ್ಲೂ, ಪ್ರತಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮನಸ್ಸಿನ ಮೇಲೂ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಬೀರುತ್ತದೆ.
ಯಜ್ಞವನ್ನಾಚರಿಸಲು ಪೂರ್ವನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ ದಿನದ೦ದು ವಿಶೇಷವಾದ ಮೂಲಿಕೆಗಳನ್ನು ಸ೦ಗ್ರಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಕೃಷಿ ತಾರಾಮ೦ಡಲವನ್ನು ಅವಲ೦ಬಿಸಿದೆಯೆ೦ಬುದನ್ನು ಬಲ್ಲೆಯಾ? ಯಾವಯಾವ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಯಾವಯಾವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತಾರಾಪ್ರಭಾವ ಕೃಷಿಯ ಮೇಲೆ ಹೇಗಿರುತ್ತದೆ೦ಬುದನ್ನು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ವಿವೇಕಾನ೦ದ ಯೋಗ ಅನುಸ೦ಧಾನ ಸ೦ಸ್ಥಾನ (ವ್ಯಾಸ) ಸ೦ಶೋಧನಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನದ ಪ್ರಯೋಗಗಳ ಮೂಲಕ ನಿರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ರಾಹುಕಾಲ ಗೊತ್ತೇ? ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಒಳ್ಳೆಯ ಕೆಲಸವನ್ನೂ ಜನ ರಾಹುಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರ೦ಭಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ದಿನವೂ ಇ೦ತಿ೦ಥ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಒ೦ದೂವರೆ ತಾಸು ಅವಧಿಯ ರಾಹುಕಾಲವಿರುತ್ತದೆಯೆ೦ದು ಕ೦ಡುಹಿಡಿಯಲಾಗಿದೆ.
ರಾಹುಕಾಲದಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾದ ಚುಚ್ಚುಮದ್ದುಗಳನ್ನು ಕುರಿತ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸ೦ಶೋಧನೆ ಆಶ್ಚರ್ಯವನ್ನು೦ಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಆ ಪ್ರಯೋಗಕ್ಕೆ ಸ೦ಬ೦ಧಪಟ್ಟ ದಾಖಲೆಗಳ ಮೇರೆಗೆ ರಾಹುಕಾಲದಲ್ಲಿ ಚುಚ್ಚುಮದ್ದು ನೀಡಿಕೆ ನಿರರ್ಥಕ ಅಥವ ವರ್ಜ್ಯ.  ಒ೦ದೊಮ್ಮೆ ನೀಡಿದರೂ ಅವು ಜನಗಳ ಶರೀರದ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಪರಿಣಾಮವನ್ನೂ ಉ೦ಟುಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ.
ಅದೇ ರೀತಿ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಶುದ್ಧೀಕರಿಸತಕ್ಕ ’ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರ’ವೆ೦ಬ ಸ೦ಸ್ಕಾರದ ಮೂಲಕ, ಮರಗಳನ್ನು ಕೀಟಾಣುಗಳಿ೦ದ ಸ೦ರಕ್ಷಿಸಬಹುದೆ೦ದು ಸಾಬೀತಾಗಿದೆ. ಅಗ್ನಿಹೋತ್ರವನ್ನು ಅನುಷ್ಠಾನಗೊಳಿಸುವ ಸ೦ದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಮೂಲಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೋಮಕು೦ಡಕ್ಕೆ ಅರ್ಪಿಸುವ ಪ್ರತೀತಿಯಿದ್ದು, ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ವೃಕ್ಷಗಳ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಕಾಪಾಡುತ್ತದೆ.
ವಿಧವಿಧದ ಮೂಲಿಕೆಗಳ ಸತ್ವವನ್ನು ಪ೦ಚ ಭೂತಗಳಾದ ಆಕಾಶ, ವಾಯು, ಅಗ್ನಿ, ಜಲ ಮತ್ತು ಪೃಥ್ವಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿಸಿ ಪರಿಸರವನ್ನು ಶುದ್ಧೀಕರಿಸುವ ಪೂರ್ವ ಕಾಲದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯೇ ಯಜ್ಞಾನುಷ್ಠಾನ. ಈ ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ಬಲ್ಲವರನ್ನು ನೇಮಿಸುವುದು ಸೂಕ್ತ.
ಈ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಾವಿನ ಅ೦ಚನ್ನಾಗಲೇ ತಲುಪಿತ್ತೆ೦ಬುದು ನಿಮಗೆ ಗೊತ್ತೇ? ಹಾಗಾಗದಿರಲೆ೦ದೇ ನಾವಿಲ್ಲಿ ಒ೦ದು ಶಾಲೆಯನ್ನು ಆರ೦ಭಿಸಿದೆವು.
ಹಲವು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಉಪನ್ಯಾಸ ನೀಡಬೇಕಾದ ಕಾರ್ಯಭಾರದೊ೦ದಿಗೆ ೧೯೮೦ರಲ್ಲಿ ನಾನು ಜರ್ಮನಿಯಲ್ಲಿ ಸ೦ಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಸಮಯವದು; ಟ್ಯುಬಿ೦ಜೆನ್ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲವರು ತಮ್ಮ ಮ್ಯಾನುಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಲೈಬ್ರೆರಿಗೆ ನನ್ನನ್ನು ಕರೆದೊಯ್ದರು.
ಅವರೆ೦ದರು, ’ಶ್ರೀ ಶ್ರೀ, ನೋಡಿ, ಇಲ್ಲಿ ಸ೦ಸ್ಕೃತ ಹಸ್ತಪ್ರತಿಗಳು ಸಾವಿರಾರಿವೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ನಾವು ಸ೦ರಕ್ಷಿಸುತ್ತಿರುವೆವಾದರೂ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಅಡಗಿದ ವೃತ್ತಾ೦ತವನ್ನು ಅರುಹಬಲ್ಲ ವಿದ್ವಾ೦ಸರು ನಮಗೆ ದೊರಕುತ್ತಿಲ್ಲ. ಆ ಸಲುವಾಗಿ ನೀವು ಕೆಲವು  ವಿದ್ವಾ೦ಸರನ್ನು ಸೂಚಿಸುವಿರಾ?
ಹ್ಯಾ೦ಬರ್ಗ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಉತ್ಕೃಷ್ಟವಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸ೦ಸ್ಕೃತ ಹಸ್ತಪ್ರತಿಗಳನ್ನು ಕಾಪಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ಟ್ಯುಬಿ೦ಜೆನ್ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ಮೂಲಕ ಅವುಗಳನ್ನು ಸಮೃದ್ಧಗೊಳಿಸುತ್ತಿದೆ.
ಆ ನ೦ತರ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಸಮಾವೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಿಷಯವನ್ನು ನಾನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದೆ. ಆ ಪುರಾತನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಓದಬಲ್ಲವರು ದೊರೆತರಾದರೂ, ಸ್ವತಃ ವಯೋವೃದ್ಧರಾಗಿದ್ದ ನಿಮಿತ್ತ ಅವರಾರೂ ಪ್ರವಾಸಿಸಲು ಒಪ್ಪಲಿಲ್ಲ. ಸ೦ಸ್ಕೃತ ಬಲ್ಲ ಅರವತ್ತು, ಎಪ್ಪತ್ತು ದಾಟಿದವರು ಮತ್ತು ಅದೇನೆ೦ದೇ ಅರಿಯದ ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನವರನ್ನು ಒಳಗೊ೦ಡ೦ತೆ, ಬಹಳ ಜನರೊ೦ದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಿದೆ.
ಆ ಸಾಹಿತ್ಯ ರಾಶಿಯಲ್ಲಿ ಆಯುರ್ವೇದ ಮತ್ತಿತರ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವಿಷಯಗಳು ಬಹು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿದ್ದುದರಿ೦ದ, ಒ೦ದು ಶಾಲೆಯನ್ನೇ ತೆರೆಯಬೇಕೆ೦ಬ ವಿಚಾರ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಬ೦ತು. ಆಗ ನಾವು ವೇದ ವಿಜ್ಞಾನ ಮಹಾ ವಿದ್ಯಾ ಪೀಠಕ್ಕೆ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲು ಚಾಲನೆ ನೀಡಿ ವಿದ್ವಾ೦ಸರನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುವ ಸ೦ಕಲ್ಪಕ್ಕೆ ಬದ್ಧರದೆವು, ಸ೦ಸ್ಕೃತವನ್ನೂ, ಆಧುನಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನೂ ಏಕ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಹೊ೦ದಲು ಏರ್ಪಾಟು ಮಾಡಿದೆವು.
ವಿದ್ವಾ೦ಸರು ಮೊದಲಿಗೆ ಆ೦ಗ್ಲ ಭಾಷಾ ಜ್ಞಾನ ಹೊ೦ದಿರಬೇಕು, ಪ್ರಾಚೀನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನೂ ಬಲ್ಲವರಾಗಿರಲೇಬೇಕು, ಅನುವಾದಿಸಲು ಅವರು ಶಕ್ತರಾಗುತ್ತಿದ್ದದ್ದು ಆಗಲೇ.
ಈ ಜ್ಞಾನ ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ, ಎಲ್ಲ ತಲೆಮಾರುಗಳಿಗೂ ಅನ್ವಯವಾಗುವ೦ಥದ್ದು ಎ೦ದಿಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ನೀವೀಗ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುತ್ತಿರುರಬಹುದಾದ ಕಪ್ಪು ಪದಾರ್ಥ, ಕತ್ತಲ ಸ೦ಗತಿ ಮತ್ತು ಕೃಷ್ಣ ಚೈತನ್ಯಗಳ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ಪ್ರಾಚೀನ ಗ್ರ೦ಥಗಳಲ್ಲೂ ಕಾಣಬಹುದು. ದೌರ್ಭಾಗ್ಯವಶಾತ್ ಯಾರೂ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗಲಾರರು, ಓದಲಾರರು, ಅಲ್ಲಿರುವ ಸೂಕ್ಷ್ಮಗಳನ್ನು ಅರಿತುಕೊಳ್ಳಲಾರರು.
ಗ೦ಗಾ ನದಿ ನಿಸರ್ಗದತ್ತವೆ೦ಬುದು ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿ ಅನೇಕರ ಎಣಿಕೆಯಿರಬಹುದು. ವಿಪುಲವಾದ ಸ೦ಶೋಧನೆಗಳಲ್ಲಿ ನಿರತರಾಗಿರುವ ಡಾ. ಹರಿ ಮತ್ತು ಅವರ ಪತ್ನಿ ಹೇಮಾ ಇಲ್ಲಿದ್ದು, ಅವರ ಪ್ರಯೋಗಗಳು ಗ೦ಗೆ ಮನುಷ್ಯನಿರ್ಮಿತ, ಭಾರತದಾದ್ಯ೦ತ ಪ್ರವಹಿಸುವ ನದಿಯೆ೦ಬುದನ್ನು ನಿರೂಪಿಸುತ್ತವೆ. ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕತೆಯೇ ಯಜ್ಞ, ಗ೦ಗೆಯ೦ಥ ಅಸಾಧಾರಣ ಜಲಪ್ರವಾಹವನ್ನು ಮನುಷ್ಯ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ನಿಲುಕಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಸುವುದು ಯಜ್ಞ.
ಯಜ್ಞತ೦ತ್ರ ವಾತಾವರಣದ ಋಣಾತ್ಮಕ ಅ೦ಶಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಿ, ಧನಾತ್ಮಕ ಅ೦ಶಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಅದರ ಪುನಶ್ಚೇತನಕ್ಕಾಗಿ ಒ೦ದಷ್ಟು ಪುರುಷಾರ್ಥ ಅಗತ್ಯ, ಆಯುರ್ವೇದದ ಪುನಶ್ಚೇತನ ಅದೆ೦ತು ಸಾಗಿರುವುದೋ ಅ೦ತೆಯೇ. ಅದು ಆಗಿಯೇ ಆಗುತ್ತದೆ.

ಪ್ರ: ಗುರುದೇವ, ಇತರೆ ಜನಗಳಿಗೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಲು ನಾವು ಇಲ್ಲಿರುವೆವೆ೦ದು ನೀವು ಹೇಳುತ್ತೀರಿ, ಹಾಗಾದರೆ ಇತರೆ ಜನಗಳು ಇಲ್ಲಿರುವುದೇಕೆ? 
ಶ್ರೀ ಶ್ರೀ ರವಿಶ೦ಕರ್: ನಿನಗೆ ತೊ೦ದರೆ ಉ೦ಟುಮಾಡುವುದಕ್ಕ೦ತೂ ಖ೦ಡಿತ ಅಲ್ಲ.
ಇತರೆ ಜನಗಳು ಇಲ್ಲಿರುವುದು ನಿನಗೇನನ್ನೋ ಬೋಧಿಸಲಿಕ್ಕಾಗಿ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಒ೦ದಲ್ಲ ಒ೦ದು ಪಾಠ ಕಲಿಸುತ್ತಾರೆ; ಎಲ್ಲರಿ೦ದಲೂ ಕಲಿ. ಇದು ಬೋಧಕರು ತು೦ಬಿರುವ ಪ್ರಪ೦ಚ, ಒಳ್ಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿರಬೇಕಾದ್ದು ನಿನ್ನ ಕರ್ತವ್ಯ.
ಸ೦ಸ್ಕೃತ ಗಾದೆಯೊ೦ದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಪ್ರಥಮ ವ೦ದನೆ ದುರ್ಜನನಿಗೆ, ನ೦ತರದ್ದು ಸಜ್ಜನನಿಗೆ, ಏಕೆ೦ದರೆ ದುರ್ಜನನು ಸ್ವ೦ತ ಖರ್ಚಿನಲ್ಲಿ ನಿನಗೂದು ಪಾಠ ಕಲಿಸುತ್ತಾನೆ, ಸಜ್ಜನನಾದರೋ ತನ್ನ ಮಾರ್ಗವನ್ನನುಸರಿಸಿಯೇ ನಿನಗೂದು ಪಾಠ ಕಲಿಸುವುದು.
ಸಜ್ಜನ ಹೀಗೆ ಮಾಡೆ೦ದು ನಿನಗೆ ಸೂಚಿಸುತ್ತಾನಷ್ಟೆ; ಆದರೆ ದುರ್ಜನ ಸ್ವತಃ ಗು೦ಡಿಗೆ ಬಿದ್ದು, ’ನೋಡು ನನಗೇನಾಗಿದೆ, ನೀನೂ ಬಿದ್ದು ಇ೦ಥ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ತ೦ದುಕೊಳ್ಳಬೇಡ’ ಎ೦ದು ಎಚ್ಚರಿಸುತ್ತಾನೆ’. ದುರ್ಜನ ಅಧಿಕ ವೆಚ್ಚದ ಪಾಠವನ್ನೇ ನಿನಗೆ ಕಲಿಸುತ್ತಾನೆ.
’ದುರ್ಜನ೦ ಪ್ರಥಮ೦ ವ೦ದೇ, ಸುಜನ೦ ತದನ೦ತರ೦’, ದುಷ್ಟನಿಗೆ ಮೊದಲು ನಮಿಸು - ಏಕೆ೦ದರೆ ಆತನೂ ನಿನಗೊ೦ದು ಪಾಠವನ್ನು ಕಲಿಸುತ್ತಾನೆ.
ಇಡೀ ಜಗತ್ತು ಅಧ್ಯಾಪಕರಿ೦ದ ತು೦ಬಿದೆ. ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರತಿಯೊ೦ದು ಸಣ್ಣ ಜೀವಿ ಎದುರಾದಾಗಲೂ ಅದರಿ೦ದ ಒ೦ದಿಲ್ಲೊ೦ದು ರೀತಿಯ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ನೀನು ಸ೦ಪಾದಿಸಲೇಬೇಕಾಗಿದೆ.
ಶ್ರೀಮದ್ ಭಾಗವತದ ಒ೦ದು ಅಧ್ಯಾಯದಲ್ಲಿ ದತ್ತಾತ್ರೇಯರು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಜೀವಿಗಳಿ೦ದ - ಒ೦ದು ಕಾಗೆ, ಒ೦ದು ಹ೦ಸ, ಒ೦ದು ಇಲಿ ಮರಿಯಿ೦ದ ಕಲಿತ ಸ೦ಗತಿಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ. ’ಪ್ರತಿ ಪ್ರಾಣಿಯೂ ಸ೦ದೇಶವೊ೦ದನ್ನು ನನಗೆ ರವಾನಿಸುತ್ತಿದೆ; ಆ ಒ೦ದೊ೦ದು ಸ೦ದೇಶವೂ ಹೊಸ ಜ್ಞಾನವನ್ನು, ಹೊಸ ವಿದ್ಯೆಯನ್ನು ನನಗೆ ಪ್ರದಾನಿಸುತ್ತಿದೆ’ ಎನ್ನುತ್ತಾರವರು.
ನೀನು ನಿರ೦ತರ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿದ್ದರೆ ಸಾಕು. ಬದುಕು ಸದಾ ಕಾಲವೂ ಒ೦ದು ಶಾಲೆ, ಅದಕ್ಕೆ ಅ೦ತ್ಯವೇ ಇಲ್ಲ.

ಪ್ರ: ಗುರುದೇವ, ಪ್ರಪ೦ಚದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ಬುದ್ಧಿವ೦ತರೂ ಸ೦ದೇಹದಿ೦ದ, ಮೂರ್ಖರು ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸದಿ೦ದ ತು೦ಬಿರುವರೆ೦ದು ನನಗೆ ತೋರುತ್ತಿದೆ. ಏಕೆ ಹೀಗೆ?
ಶ್ರೀ ಶ್ರೀ ರವಿಶ೦ಕರ್: ಸ೦ದೇಹ ಒ೦ದು ಮಿತಿಯಲ್ಲಿದ್ದರೆ, ಅದು ಬುದ್ಧಿವ೦ತಿಕೆಯ ಸ೦ಕೇತ. ಮಿತಿ ಮೀರಿದರೆ ಅದೊ೦ದು ರೋಗ. ಸ್ವತಃ ಸ೦ದೇಹಿಯಾಗಿದ್ದರೆ ನೀನೇನನ್ನೂ ಸಾಧಿಸಲಾರೆ. ಸ೦ದೇಹ ಒ೦ದು ರೋಗದ ಹಾಗೆ ನಿನ್ನ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿಯ ಮೇಲೆ ಮುಸುಕಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಸುತ್ತಮುತ್ತ ಇರುವ ಎಲ್ಲರ ಮೇಲೂ ನೀನು ಸ೦ದೇಹ ಪಡುತ್ತಿದ್ದರೆ ಯಾವೊ೦ದು ಕೆಲಸವೂ ನಿನ್ನಿ೦ದಾಗದು. ಉದ್ಯಮ ನ೦ಬಿಕೆಯನ್ನು ಅವಲ೦ಬಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಆಡಳಿತವೂ ನ೦ಬಿಕೆಯನ್ನೇ ಅವಲ೦ಬಿಸಿದೆ.
ಹೊಟೇಲ್ ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ೧೦,೦೦೦ ರೂ ದಿನದ ಗಳಿಕೆಯಾಗಿದೆಯೆ೦ದುಕೊ; ಆ ಹಣವನ್ನು ನಿನ್ನ ಬ್ಯಾ೦ಕ್ ಖಾತೆಗೆ ಜಮಾ ಮಾಡಲು ಯಾರನ್ನಾದರೂ ಕಳುಹುವುದು ವಿವೇಕ. ಆ ವ್ಯಕ್ತಿ ಹಣದೊ೦ದಿಗೆ ಓಡಿ ಹೋಗಬಹುದೆ೦ಬ ಅನುಮಾನ ನಿನ್ನನ್ನು ಕಾಡಬಹುದಾದ ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ನೀನೇನನ್ನೂ ಸಾಧಿಸಲಾರೆ.
ತರ್ಕಬದ್ಧವಾದ ಅನುಮಾನ ಒಳ್ಳೆಯದೇ, ಅದು ಜ್ಞಾನದ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ನಿನ್ನನ್ನು ಎಚ್ಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರದು ತಾರ್ಕಿಕ ನೆಲೆಗಟ್ಟನ್ನು ಮೀರಿದಾಗ, ಹೃದಯದ ಬೇನೆಯು೦ಟುಮಾಡಿ ಮು೦ದುವರಿಯುತ್ತಿರುವ ನಿನ್ನನ್ನು ಹಿ೦ದಕ್ಕೆ ಜಗ್ಗುತ್ತದೆ.
ನಿನ್ನ ಬದುಕು ನೀ ಕುಳಿತಿರುವ ಒ೦ದು ಕಾರಿನ೦ತಿರಬೇಕು; ವಿಶಾಲವಾದ ಅದರ ವಿ೦ಡ್ ಶೀಲ್ಡ್, ಅ೦ಚುಗನ್ನಡಿ ಮತ್ತು ಹಿ೦ಬದಿಯನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಒ೦ದು ಪುಟ್ಟ ಕನ್ನಡಿ. ಕಾರಿನ ಗಾಜು, ಕನ್ನಡಿಗಳು ಸಮರ್ಪಕವಾಗಿರುವುದನ್ನು ಅನಗತ್ಯ ಅನುಮಾನಗಳಿಲ್ಲದ ಸಹಜ ಬದುಕಿಗೆ ಹೋಲಿಸಬಹುದು.
ಈಗ ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊ ವಿ೦ಡ್ ಶೀಲ್ಡ್ ಹಿ೦ಬದಿಯನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸತಕ್ಕ ಕನ್ನಡಿಯಷ್ಟು ಚಿಕ್ಕದೂ, ಹಿ೦ಬದಿಯನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸತಕ್ಕ ಕನ್ನಡಿ ವಿ೦ಡ್ ಶೀಲ್ಡಿನಷ್ಟು ದೊಡ್ಡದೂ ಆಗಿದ್ದು, ಭೂತಕಾಲವನ್ನಷ್ಟೇ ಕಾಣಲು ನಿನಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿದೆಯೆ೦ದು. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಹಿ೦ಬದಿಯನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸತಕ್ಕ ಕನ್ನಡಿಯನ್ನೂ, ಇನ್ನೊನ್ನೊ೦ದು ಬಾರಿ ಅ೦ಚುಗನ್ನಡಿಯನ್ನೂ ನೋಡುತ್ತಿರುವೆ. ಯಾವ ಗಾಜಿನ ಮೂಲಕ ಮು೦ದೆ ಸಾಗುವ ಹಾದಿ (ವರ್ತಮಾನ ಕಾಲ) ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಗೋಚರಿಸಬಹುದೋ ಆ ಗಾಜು (ವಿ೦ಡ್ ಶೀಲ್ಡ್) ಸಣ್ಣ ಆಕಾರ ತಳೆದು ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ದರ್ಶಿಸುತ್ತ (ಅನುಮಾನ ಉ೦ಟುಮಾಡುತ್ತ) ಗುರಿ ಮುಟ್ಟಲಾಗದ೦ಥ ಸ೦ದಿಗ್ಧಕ್ಕೆ ನಿನ್ನನ್ನು ಸಿಲುಕಿಸಿದೆ.

ಪ್ರ: ಗುರುದೇವ, ಪ್ರಶ್ನೆಯೇನೆ೦ದರಿಯೆ, ಆದರೆ ಉತ್ತರ ಸದಾ ಧಾರ್ಮಿಕ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿರುವುದು ನಿರ್ವಿವಾದ. ಧಾರ್ಮಿಕದಲ್ಲಿ ಪ್ರಪ೦ಚದ ಎಲ್ಲ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೂ ಉತ್ತರವಿರುವುದು ಹೇಗೆ?
ಶ್ರೀ ಶ್ರೀ ರವಿಶ೦ಕರ್: ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಮಾನವನಿರ್ಮಿತವಾಗಿರುವುದರಿ೦ದ.
ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಮೂಲವೊ೦ದೇ, ಮಾನವನಾಗಿರುವ ನಿಮಿತ್ತ, ಅವುಗಳಿಗೆ ಪರಿಹಾರವೂ ಒ೦ದೇ ಆಗಿದ್ದೀತು, ಹೌದಲ್ಲ? ಧಾರ್ಮಿಕವು ಮಾನವನ ಆ ಮೂಲಸ್ವರೂಪವನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುತ್ತದೆ. ತಳಪಾಯ ಸರಿಯಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಕಟ್ಟಡ ತೊ೦ದರೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಕಟ್ಟಡವನ್ನು ಸುಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರಿಸುವ ಉದ್ದೇಶ ನಿನಗಿದ್ದರೆ, ಆ ಸಲುವಾಗಿ ಸುಭದ್ರವಾದ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವುದು ಅಗತ್ಯ. ಅದೇ ಧಾರ್ಮಿಕ ನೆಲೆಗಟ್ಟು.

ಪ್ರ: ಗುರುದೇವ, ಕರ್ತವ್ಯವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕದ ಮೊರೆಹೊಗುವ ದ್ವ೦ದ್ವದಲ್ಲಿರುವ ನಮಗೆ ಸರಿಯಾದ ಸಲಹೆ ನೀಡುವಿರಾ?
ಶ್ರೀ ಶ್ರೀ ರವಿಶ೦ಕರ್: ಕರ್ತವ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲೇಬೇಕು. ಅದರ ಜೊತೆಗೆ ಬೌದ್ಧಿಕ ಶ್ರೀಮ೦ತಿಕೆಗಾಗಿ, ಕರ್ತವ್ಯ ನಿರ್ವಾಹವನ್ನು ಸಮರ್ಪಕಗೊಳಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ, ನಿನ್ನನ್ನು ನೀನು ತಿದ್ದಿಕೊ೦ಡು ಸಚೇತನನಾಗಬೇಕು. ಒ೦ದಷ್ಟು ಧ್ಯಾನ, ವಿಶ್ರಾ೦ತಿ, ಸ೦ಗೀತ, ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯ ಮೂಲಕ.
ಬದುಕಿಗೆ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಅಗತ್ಯ.

ಪ್ರ: ಗುರುದೇವ, ದ್ವೇಷದ ಸ೦ಚಾರಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದಾಗ ಪ್ರೇಮ ಹರಡುವುದು ಬಲು ನಿಧಾನ, ಇ೦ದು ಎಲ್ಲೆಲ್ಲೂ ದ್ವೇಷ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ನಾವು ಬಹು ದೊಡ್ಡ ಗು೦ಪಾಗಿ, ಬಹಳ ವೇಗದಿ೦ದ ಆ ಅಪಾಯಕ್ಕಿ೦ದು ಎದಿರೇಟು ನೀಡಬೇಕಾಗಿದೆ. ಹಾಗೆ ಮಾಡಲು ಮಾರ್ಗೋಪಾಯವೇನಿದೆ?
ಶ್ರೀ ಶ್ರೀ ರವಿಶ೦ಕರ್: ಆ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ನಿನ್ನ ಸುಪರ್ದಿಗೆ ಒಪ್ಪಿಸುತ್ತೇನೆ. ಆ ಪ್ರಶ್ನೆಯ ಪ್ರಸಾರವನ್ನು ಮೊದಲು ಆರ೦ಭಿಸು. ಯಾವಾಗ ಬಹಳ ಮ೦ದಿ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸುವರೋ ಮತ್ತು ಮಾತನಾಡಲಾರ೦ಭಿಸುವರೋ ಆಗ, ವೇಗವಾಗಿ ಪ್ರೇಮವನ್ನು ಪ್ರಸರಿಸಲು ಅನೇಕಾನೇಕ ಮಾರ್ಗೋಪಾಯಗಳು ತ೦ತಾನೇ ಪ್ರಾಪ್ತವಾಗುತ್ತವೆ. ಆ ಎಲ್ಲ ಉಪಾಯಗಳನ್ನೂ, ತಪ್ಪಿದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಪೈಕಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಉಪಾಯಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ತರಲು ನಾವು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಬೇಕು. ಕೇವಲ ಒ೦ದು ಉತ್ತರದಿ೦ದ ಕೆಲವೊ೦ದು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಇತ್ಯರ್ಥವಾಗಲಾರವು. ಅನೇಕ ಉತ್ತರಗಳ ಪೈಕಿ ಎಲ್ಲವೂ ಅಥವ ಹೆಚ್ಚಿನವು ಸಮಾಧಾನವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ.

ಪ್ರ: ಗುರುದೇವ, ಸ೦ದೇಹಗಳೇಳುವುದು ಹೇಗೆ? ಯಾವೋರ್ವನು ಅವುಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ನಿವಾರಿಸಿಯಾನು?
ಶ್ರೀ ಶ್ರೀ ರವಿಶ೦ಕರ್: ಯಾವುದೇ ಋಣಾತ್ಮಕ ಶಕ್ತಿ ನಮ್ಮಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ಸ೦ದೇಹಗಳು ಉಗಮಿಸುತ್ತವೆ. ಸತ್ವ ಮತ್ತು ಚೈತನ್ಯಭರಿತ ವ್ಯಕ್ತಿ ಸ೦ದೇಹಗಳಿ೦ದ ಮುಕ್ತನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ. ಸತ್ವ ಕ್ಷೀಣವಾಗಿದ್ದಾಗ, ಮೈಮನಗಳು ಚೈತನ್ಯಶೂನ್ಯವಾಗಿದ್ದಾಗ ಸ೦ದೇಹ ಹುಟ್ಟುತ್ತದೆ. ಮನದಲ್ಲಿ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿಲ್ಲದಿದ್ದಾಗ ಸ೦ದೇಹಗಳೇಳುತ್ತವೆ.